شنبه, 08 اردیبهشت,1403 |

نقد مکتوب شعر زهرا شرفی

شاعر: زهرا شرفی

02 دی 1396 21:26 | 0 نظر | 865 بازدید | امتیاز: 5 با 1 رای

شاید دعا کرده بودند
دختران آبادی را
بعد از آنکه امامزاده
اسم مردهای بالاده را
در شناسنامه‌شان نوشته بود
کنار مهر و امضای کدخدا 
سال هزار و سیصد و... یادم نیست
فقط می‌دانم
تفنگ‌ها موازی با قباله‌ها چرخیدند
مادرم بعد از سیاه پوشیدن نوعروس‌ها
صبحش را با نفرین شروع می‌کند
بدون اینکه اسم پرچمی را بداند
بدون اینکه حتی حقوق بشر را از رو بنویسد
بدون اینکه معنی قتل عام را بفهمد
فقط نفرین می‌کند
خونی که روی قبالۀ خواهرم رقصید
تا هیچ‌وقت کفش‌های شویش را
جلوی ایوان جفت نکند
بمب‌های شیمیایی گاهی با سرعت نور
از ریسه‌ها جلوتر می‌خندد
بوی خردل، روی دستِ
برنج عروسی خواهرم بلند می‌شود
این روزها
هواپیماها
تنها
قنداقه‌های کوچکی را به روستا می‌آورند
که شبیه داماد نیستند

نقد:
شعر در کلّیت فضای خوبی دارد. در حال حاضر، شعر سپید ما از مقولة شعر آپارتمانی رنج می‌برد، هم‌چنان که داستان ما و سینما و تلویزیون ما. امّا شعر حاضر از جمله اشعاری است که از فضای بسته و محدود شعر آپارتمانی فراتر رفته و در دایرة وسیع‌تر شعر ایلیاتی-روستایی جای می‌گیرد.
مسئله آن‌گاه جدّی‌تر می‌شود که این فضاسازی در خدمت فضای مقاومت و شعر پایداری قرار می‌گیرد. شاعر شعری برای پایداری و مقاومت مردم مرزنشین و آسیب‌دیدگان از حملات شیمیایی نوشته و همین مسئله سبب شده که با شعری متفاوت روبه‌رو شویم و آن را جدّی‌تر بخوانیم.
شعر در ابتدا با فضاسازی شروع می‌شود و همین نکته، موفّقیتی است که شاعر با بیان غیر مستقیم به دنبال انتقال مفاهیم ذهنی خویش است امّا در میانة شعر، شاعر به مستقیم‌گویی روی می‌آورد که در شعر به طور کلّی و در شعر سپید به صورت خاص، امر مقبولی نیست.
در این بخش‌ها شاعر به جای تصویر قتل عام یا تصویر مشکل‌فهم از حقوق بشر، جهت بهره‌برداری کنایی از آن، مستقیماً به سراغ این عبارات می‌رود و حاصل کار نوعی بیان مستقیم و شعاری است که نسبتی با پاره‌های قبلی و بعدی شعر ندارد.
با این همه شاعر به زودی متوجّه خطای راهبردی خویش می‌شود و در ادامة شعر، به سراغ نگاه تصویرگر می‌رود و در بخش درخشان شعر، بوی خردل و بوی برنج عروسی را به نشانة تقابل دو تصویر از مرگ و زندگی کنار هم قرار می‌دهد.
پایان‌بندی شعر نیز مناسب و قابل تأمّل است و در کل، کار را می‌توان اثری کاملاً موفّق دانست که با اصلاح پارة میانی به سطح بالاتری از آنچه هم اکنون هست می‌رسد.
 

ویدئوی مرتبط

,
امتیاز دهید Article Rating
نظرات

تنها کاربران ثبت نام کرده مجاز به ارسال نظر می باشند.
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.